Dilma Rousseff'e Neden Darbe Yapıldı, Tayyip Erdoğan'a Neden Darbe Yapılmaz?

Marx, "bir insan hakkında hüküm verilirken kendisi için taşıdığı fikre dayanarak" hüküm verilemez derken tam da bu tip örnekleri kastetmiş olmalı.

Laflarına değil yapıp ettiklerine, maddi yaşamda kapladıkları yerlere bakıldığında Erdoğan ile Rousseff'in birbirleriyle ne denli zıt pozisyonlarda oldukları kolaylıkla görülebilir. 

Bu zıtlıkları üç başlık altında sıralayabiliriz:

(3) Demokrasi ve özgürlükler bahsindeki tutumları: Türkiye'de Erdoğan yönetimi, son 10 yıldan bu yana medyayı tamamen kontrol altına almak ve kendisine muhalif sesleri susturmak üzere sistemli bir baskı politikası yürütmektedir. Bugün hükümet taraftarı olmayan medya grubu kalmamış gibidir. Oysa Brezilya'da Lula ve ardından da Rousseff yönetiminin medyayı kontrol altına almak yönünde bir politikası olmamıştır. Zaten Rousseff'in iktidardan düşürülmesi operasyonunda esas rolü üstlenen, büyük sermaye gruplarının ve küresel şirketlerin kontrolündeki medya olmuştur. Yani demokrasi ve özgürlükler bakımından bir cennet olmasa da Brezilya'nın, İşçi Partisi iktidarları döneminde, hem demokrasi indeksi sıralamalarında hem ifade özgürlüğü indeksi sıralamalarında Türkiye'den çok yukarı sıralarda yer almayı bildiği ortadadır. Örneğin Economist dergisi tarafından, seçim süreçleri ve çoğulculuk, hükümetin çalışma biçimi, siyasal katılım, siyasal kültür, sivil özgürlükler gibi kriterler üzerinden oluşturulmuş Demokrasi İndeksi sıralamasında, 2015 yılında Brezilya 167 ülke arasında 51. sırada konumlanırken, Türkiye 97. sırada "otoriter rejimler"in hemen üzerinde yer aldı. Yani ülke içindeki muhalifleri karşısında Rousseff daha az kısıtlayıcı davranmışken Erdoğan baskısını giderek artıran bir çizgi izledi. Muhtemelen, bu yılki gazeteci ve akademisyen tutuklamaları ile parlamento dokunulmazlığının kaldırılmasından sonra Erdoğan Türkiye'si bu sıralamada daha alt sıralara düşerek "karma rejimler" kategorisinden "otoriter rejimler" kategorisne yerleşecektir.        

Bu üç başlık ışığında baktığımızda Erdoğan'ın Rousseff'ten farkının; Batılı küresel güçlere karşı dik durmak konusunda olmadığını kolaylıkla görebiliriz. Erdoğan'ın Batılı küresel güçlerle kurduğu ilişki daha çok bir ergenin ebeveynleriyle kurduğu bağımlılık içinde cereyan eden çatışmalı ilişki türünü andırmaktadır. Oysa Brezilya'da Lula gibi Rousseff de söylemde değil fiiliyatta Batı'nın dışında ve ötesinde özerk politikalar geliştirmesi nedeniyle ciddi bir tehdit olarak algılanmış, neoliberal prensiplerle çelişen kalkınma politikalarını ve sosyal politikaları uygulamaya sokarak ülkenin büyük sermaye gruplarını ve çokuluslu şirketleri tedirgin etmişti. Bunlar Erdoğan'ın yapmadığı şeylerdir. 

Erdoğan'ın bir dik duruşu varsa, bunun Batılı küresel güçlere karşı değil ülkesindeki adalet ve demokrasi talep eden muhaliflerine karşı bir "dik duruş" olduğu söylenebilir. Gerçekten de Rousseff'ten farklı olarak, Erdoğan plebisiter diktatörlük rejimine geçmeyi hedeflemiş ve bunun önünde engel olarak gördüğü muhaliflerini acımasızca ezmekte beis görmemiştir, halen de görmemektedir. Erdoğan'ın başvurduğu küresel güçlere meydan okuma söyleminin iç politikadaki baskıcı uygulamaların meşrulaştırılması dışında ve Batı'nın bu baskıcı politikalarından ötürü Türkiye'ye yönelttiği uyarı ve eleştirilerini savuşturmaya yaramasının dışında gerçek bir işlevi yoktur.

Tayyip Erdoğan neoliberal ekonomi politikalarının sürdürülmesini güvence altına aldığı ve NATO eksenli mevcut çizgisinden sapmadığı sürece, Haşmet Babaoğlu gibi yandaşlarının korkmalarına gerek yok. Zira Dilma Rousseff'i bu iki başlıkta Tayyip Erdoğan gibi davranmadığı için devirdiler. Üçüncü başlık söz konusu olduğunda ise küresel kapitalist güçlerin ve büyük sermaye gruplarının eleştiri getirmenin ötesine geçerek müdahale ettiği pek vaki değildir..